Rehabilitacja

Celem rehabilitacji jest przywrócenie choremu jak największej sprawności.

Rehabilitację można zdefiniować jako złożony proces społeczno-medyczny, dzięki któremu możliwy jest powrót niepełnosprawnego człowieka do życia w społeczeństwie. Oznacza to m.in. szansę na pracę we wcześniej wykonywanym zawodzie lub, jeśli nie jest to realne, zdobycie innych kwalifikacji zawodowych, uwzględniających możliwości zdrowotne pacjenta.

W celu uzyskania jak najlepszych wyników w rehabilitacji stosuje się kompleksowo środki medyczne, wychowawcze, socjalne i zawodowe.

Polska koncepcja

Optymalne dobro chorego człowieka było podstawą stworzenia tzw. polskiej koncepcji rehabilitacji, której najważniejsze założenia to:

    * szybkość podjęcia terapii - im wcześniej rozpocznie się proces rehabilitacji, tym lepszych efektów można się spodziewać;
    * powszechność - umożliwienie wszystkim niepełnosprawnym korzystanie z rehabilitacji;
    * kompleksowość - maksymalne wykorzystanie wszystkich dostępnych działów rehabilitacji, najnowszych metod terapii i sprzętu rehabilitacyjnego;
    * ciągłość - rehabilitacja powinna odbywać się w sposób konsekwentny, systematyczny, aż do maksymalnego uzyskania sprawności chorego.

Polska koncepcja rehabilitacji spotkała się z uznaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) już w 1970 r. na posiedzeniu Biura Europejskiego, gdzie nie tylko ją zaaprobowano, ale także przedstawiono jako najlepszą.

Aby omawiana koncepcja spełniła oczekiwane zadania, a proces rehabilitacji przebiegał prawidłowo, nieodzowna jest ścisła współpraca specjalistów medycznych i fachowców z innych dziedzin. W skład takiego zespołu rehabilitacyjnego powinni wejść: lekarze i fizjoterapeuci, psychologowie, socjologowie, terapeuci zajęciowi (usprawnianie przez pracę), pedagodzy (w przypadku dzieci i młodzieży), asystenci socjalni (sprawy socjalne pacjentów), instruktorzy zawodów (wyuczenie nowego zawodu), pielęgniarki, technicy-protetycy (zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjno-ortopedyczny).

Dla złożonego i interdyscyplinarnego procesu rehabilitacji bardzo ważna jest także ścisła współpraca między instytucjami ubezpieczeń społecznych.

Jak największa sprawność

Rehabilitacja lecznicza ma szerokie zastosowanie, jest bowiem wykorzystywana niemal w każdej dziedzinie medycyny. Do niedawna najczęściej stosowana była w dysfunkcjach narządu ruchu i chorobach neurologicznych. Obecnie leczenie usprawniające dotyczy także chorób kardiologicznych, pulmonologicznych (związanych z układem oddechowym), reumatologicznych, psychicznych. Również inne, rzadsze przypadki wymagają wdrożenia rehabilitacji. Wymienić należy tu np. usprawnianie osób z zaburzeniami słuchu i wzroku, w schorzeniach ginekologicznych, położnictwie.

W zależności od różnych przypadków chorobowych prowadzenie rehabilitacji wymaga stosowania odpowiednich dla danego pacjenta metod tak, aby mógł on osiągnąć jak największą sprawność. Obecnie wobec rehabilitantów stawia się coraz wyższe wymagania dotyczące wykorzystywania najnowszych osiągnięć i technik rehabilitacyjnych oraz używania w tym celu (w miarę możliwości) najnowocześniejszego sprzętu, jakim dysponują.

Proces rehabilitacji przebiega tym sprawniej, im pacjent jest bardziej przekonany do konieczności uczestniczenia w nim. Pełna akceptacja tego faktu przez chorego i jego pozytywne nastawienie psychiczne znacznie pogłębiają współpracę na linii pacjent-rehabilitant, co przyspiesza zamierzone efekty.

Bardzo ważne jest, aby chory jak najszybciej otrzymał odpowiedni sprzęt pomocniczy, rehabilitacyjno-ortopedyczny, niezbędny do jego samodzielnego funkcjonowania.

Chory powinien także mieć orientację w zakresie swojej dalszej pracy zawodowej lub ewentualnej zmiany kwalifikacji.

W każdym przypadku ważny jest udział rodziny lub opiekunów pacjenta w procesie rehabilitacji, po wyjściu chorego ze szpitala bowiem to właśnie oni powinni kontynuować jego czynne lub bierne usprawnianie w domu, sprawować bezpośrednią opiekę pielęgnacyjną czy też psychologiczną. Ludzie po powrocie do domu, w rodzinnej atmosferze troski i czułości, znacznie szybciej dochodzą do sprawności, zwłaszcza gdy czują się potrzebni innym. Oczywiście zarówno chorzy, jak i rodzina muszą być poinstruowani przez rehabilitanta o potrzebie dalszej kontynuacji usprawniania w domu, a więc o tym, jakiego rodzaju ćwiczenia wykonywać, jaki sprzęt wykorzystywać itp.

Aby przedłużyć proces rehabilitacji, pacjenci powinni skorzystać z dalszego leczenia w warunkach uzdrowiskowych, gdzie oprócz możliwości zastosowania kompleksowych zabiegów dochodzą jeszcze walory klimatyczne.