Jak wybrać placówkę opiekuńczą dla seniora
Poradnik - jak znaleźć “drugi dom” dla seniora
„Czy to właściwe miejsce dla mojej mamy/taty? Czy żona/mąż będzie się dobrze czuł w nowym miejscu?” – to częste pytania towarzyszące osobom powierzającym opiekę nad chorym bliskim placówce opiekuńczej. Wybierając takie miejsce należy przeanalizować wszystkie aspekty, które mogą wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo pobytu. MEDI-system, lider w stacjonarnej opiece długoterminowej, radzi jak sprawdzić czy dana placówka zapewni właściwą opiekę oraz na co zwrócić uwagę przy wyborze ośrodka, który ma przedłużyć lub przywrócić sprawność seniora.
1. Sprawdź podstawy prawne i doświadczenie
W Polsce powstaje coraz więcej prywatnych domów opieki (domów spokojnej starości, domów seniora, etc.). Niestety nie wszystkie posiadają wymagane zezwolenie. Według danych Najwyższej Izby Kontroli, w latach 2011-2014 na 150 mazowieckich placówek oferujących opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym i w podeszłym wieku, tylko niespełna 90 posiadało zezwolenie wojewody i wpis do odpowiedniego rejestru. Dlatego zawsze warto zapytać od kiedy dane miejsce funkcjonuje i jakim państwowym instytucjom kontrolnym podlega. Weryfikacja jest znacznie łatwiejsza w przypadku ośrodków opiekuńczo-leczniczych, których wykaz jest dostępny na stronie www.rpwdl.csioz.gov.pl. Działając w oparciu o przepisy ustaw i rozporządzeń, muszą one bowiem spełniać wysokie wymagania dla podmiotów leczniczych, podlegając kontroli wojewodów i właściwych izb samorządów medycznych. Spełnianie powyższych wymagań jest szczególnie istotne w przypadku seniorów wymagających specjalistycznej opieki (np. pacjenci leżący, bez kontaktu, z chorobami otępiennymi).
2. Opieka, ale jaka?
Prywatne ośrodki opieki prześcigają się w ofercie atrakcyjnych aktywności dla seniorów (koncerty, występy artystyczne). Trzeba jednak pamiętać, że najważniejsza jest organizacja opieki, leczenia i zajęć terapeutycznych. “Odpowiedni poziom może zagwarantować profesjonalny zespół lekarzy, fizjoterapeutów, pielęgniarek i opiekunek, którzy odbywają regularne szkolenia i których praca jest dobrze skoordynowana. Tylko wtedy, przy udziale zespołu, możliwa jest aktywizacja chorego i efektywne leczenie, prowadzące do wydłużenia sprawności fizycznej i umysłowej. Zaplanowanie opieki powinno się rozpocząć już na samym początku - od zdiagnozowania stanu zdrowia pacjenta, na co składa się m.in. ocena ryzyka związanego ze stanem odżywienia, ocena ryzyka upadku czy ocena ryzyka powstania odleżyn” - mówi fizjoterapeuta Marcin Baranowski, dyrektor ośrodka MEDI-system MAZOWIA.
Weryfikując organizację opieki nad pacjentem warto zapytać:
- Czy opieka pielęgniarek i opiekunek jest sprawowana przez całą dobę?
- Jak często w placówce jest obecny lekarz?
- Czy jest możliwość wglądu w plan czynności wykonanych dla pacjenta (najlepiej on-line)?
3. „Drugi dom” musi być bezpieczny
Żaden ośrodek nie zastąpi domu, ale odpowiednio przygotowana placówka może zabezpieczyć indywidualne potrzeby chorego. Dlatego dokonując wyboru trzeba zwrócić uwagę na stopień przystosowania budynku do szczególnych wymagań osób starszych i niepełnosprawnych (brak barier architektonicznych, winda, przestrzeń do wspólnego przebywania) oraz aranżację pokoi - możliwość wstawienia ulubionego fotela czy biurka mają często większe znaczenie niż inne wygody. Ponieważ istotnym problemem osób starszych jest niedożywienie, ważne by sprawdzić w jaki sposób ośrodek planuje posiłki oraz czy jest w stanie dostosować dietę do stanu pacjenta (np. żywienie dojelitowe, dieta dla cukrzyków).
4. Kontakt z rodziną to podstawa
Osoby, które nie są w stanie sprostać potrzebom niesamodzielnych bliskich przez całą dobę i decydują się powierzyć chorego czy niesamodzielnego współmałżonka bądź rodzica pod opiekę placówki zewnętrznej, często mają z tego powodu poczucie winy i wyrzuty sumienia. Dlatego bardzo istotne przy wyborze ośrodka jest sprawdzenie możliwości odwiedzin i stałego dostępu do informacji o stanie zdrowia bliskiego. Wiedza o tym, jak funkcjonuje placówka, jak organizuje opiekę, terapie i inne aktywności, zmniejsza stres związanyz pobytem bliskiej osoby w tym swoistym „drugim domu”. Potwierdzają to wpisy z forów internetowych: “Moja teściowa ma w ośrodku towarzystwo, a w swoim mieszkaniu była samotna. Teraz jest blisko nas, odwiedzamy ją niemal co weekend. Jest pod opieką bardzo zaangażowanego personelu. Dla niej najważniejsze jest to, że czuje się bezpiecznie i nie jest sama” czy “Uważam, że w tej chwili oddanie rodzica do domu opieki często nie jest złą sprawą. Opieka nad chorą osobą jest tak pracochłonna, że zwykle nie dajemy sami rady temu podołać. Dlatego też zamieszkanie w miejscu, gdzie wszyscy dookoła się tobą interesują, cały plan dnia układają pod ciebie, masz cały czas towarzystwo, jest często idealnym rozwiązaniem. Wiem jak to wygląda od wewnątrz i proszę mi wierzyć, że po pierwszych kilku dniach ludzie się aklimatyzują i wcale nie tęsknią za poczuciem, że byli dla najbliższych ciężarem. Zaczynają życie od nowa, bo nagle jest ktoś kto z chęcią nakarmi, zawiezie do fryzjera czy poczyta książkę”.
5. Podpisz umowę by wiedzieć za co płacisz
Podmioty prowadzone w ramach działalności gospodarczej, które nie są zarejestrowane, są często tańsze niż te wpisane do odpowiednich rejestrów. Dzieje się tak dlatego, że nie muszą spełniać szeregu wymagań formalnych (np. normy zatrudnienia, kwalifikacje personelu określone ustawą, wymagane procedury postępowania administracyjnego przy przyjęciu). Dlatego decydując się na powierzenie opieki nad bliskim placówce opiekuńczej wskazane jest podpisanie umowy, która określi standard i warunki pobytu, a także zakres świadczonych usług. Jak podał UOKiK, właściciele domów opieki bardzo często stosują we wzorach umów niedozwolone postanowienia - m.in. zapisy o możliwości rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym (np. w przypadku pogorszenia stanu zdrowia i kondycji psychicznej podopiecznego, co często wiąże się z koniecznością niemal natychmiastowego opuszczenia placówki), brak zwrotu pieniędzyw przypadku niezrealizowania usługi, zmiany ceny bez zgody podpisującego umowę czy zmiany w jej treści bez prawa do wypowiedzenia.
Szukając domu czy ośrodka opieki nie należy kierować się wyłącznie ceną. Warto pojechać do placówki, zobaczyć w jakich warunkach przebywają pacjenci, porozmawiać z personelem kierowniczym, zapoznać się ze wzorem umowy. Poznanie miejsca, gdzie będzie przebywała bliska osoba ułatwi dokonanie właściwego wyboru i zmniejszy stres towarzyszący tej trudnej decyzji.ć placówkę opiekuńczą dla seniora