Osteoporoza
Po pięćdziesiątce następuje etap starzenia się naszego organizmu. Nieuniknione jest również zmniejszanie masy kostnej szkieletu. Ważne jest tempo tego procesu. Gdy dochodzimy do momentu, gdy masa kostna jest niewystarczająca aby podołać zwykłym obciążeniom mechanicznym diagnoza brzmi - osteoporoza.
Osteoporoza to ubytek tkanki kostnej, inaczej zrzeszotnienie kości, prowadzący w konsekwencji do złamań, a co za tym idzie bólów oraz ograniczeń ruchomości. Powikłania złamań bywają często bardzo poważne.
Wiele chorób wewnętrznych może być przyczyną osteoporozy lub przyspieszyć jej rozwój. Do internistycznych czynników ryzyka osteoporozy zaliczają się: wadliwe żywienie, obniżenie łaknienia, depresje, przewlekłe unieruchomienie, niewydolność nerek, alkoholizm, nikotynizm, choroby endokrynologiczne np. nadczynność tarczycy i inne. Szereg przyjmowanych leków może również powodować osteoporozę. Należą do nich m.in. sterydy.
Jednocześnie szereg objawów i chorób może być związanych lub wywodzić się z osteoporozy. Często są one bagatelizowane lub rozpoznawane jako choroba zasadnicza i traktowane niezależnie od przyczyny, którą jest właśnie osteoporoza. Zaliczają się do nich m.in. deformacje i bóle klatki piersiowej (traktowane jako choroba wieńcowa, niewydolność oddechowa), bóle w okolicy międzyłopatkowej i lędźwiowej ("korzonki nerwowe", choroba zwyrodnieniowa, dyskopatie, kamica nerkowa, wady postawy i skrzywienia kręgosłupa), bóle brzucha (choroba wrzodowa, kamica żółciowa), bóle krzyża i kończyn dolnych (rwa kulszowa, choroba zwyrodnieniowa, choroby naczyń).
Osteoporoza na ogół postępuje niepostrzeżenie, a jej pierwszymi objawami są dopiero złamania, poza trzonami kręgów kręgosłupa także kości przedramienia lub szyjki kości udowej. Złamania są częstsze u mieszkańców miast niż u osób żyjących na wsi. Przyczyn upatruje się w mniejszej aktywności fizycznej i niekorzystnych przyzwyczajeniach żywieniowych tych pierwszych.
Leczenie zaawansowanej już choroby jest mniej skuteczne (zniszczonej, utraconej kości nie da się odtworzyć), natomiast wczesne wykrycie niekorzystnej tendencji i zastosowanie kuracji zapobiegającej dalszej utracie masy kostnej przynosi bardzo dobre efekty. Wczesna diagnostyka oparta na pomiarze gęstości kości tzw. densytometria u osób po pięćdziesiątym roku życia stanowi element profilaktyki osteoporozy. Jest ona szczególnie istotna u kobiet w wieku okołomenopauzalnym. Po ustaniu miesiączkowania kobieta zaczyna szybko tracić masę kostną, co jest spowodowane gwałtownym spadkiem poziomu hormonów żeńskich (estrogenu i progesteronu) w organizmie. Kości staja się bardziej porowate i podatne na złamania.
Osteoporozę można leczyć. W tym celu stosowane są różne rodzaje terapii prowadzących do zwiększenia masy kostnej lub hamujące zanik kości. Szeroka gama dostępnych leków hormonalnych (hormonalna terapia zastępcza) i niehormonalnych (m.in. wapń, witamina D, bisofosfoniany, kalcytonina, fluorki, parathormon) daje lekarzom możliwość dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Należy podkreślić, iż jedynie doświadczony lekarz specjalista, po przeprowadzeniu badań diagnostycznych może zdecydować jaka kuracja powinna być stosowana i za pomocą jakich środków.
