Starzejąca się Europa
W krajach demokracji zachodniej coraz bardziej widoczny jest proces starzenia się społeczeństwa.
"Liczne i różnorodne są dobra, jakimi dysponują poszczególne kraje; Liczne i różnorodne są ich bogactwa. Ale jednemu z nich należy przypisać rangę szczególną, nadrzędną. Owym szczególnym dobrem pośród wszystkich największych i najcenniejszych jest ludność kraju".
Początek XXI wieku przyniósł dla stabilnych krajów demokracji zachodniej nowy, coraz bardziej narastający się problem rozwoju demograficznego.
Do niedawna Europa Zachodnia podążająca w rozwoju gospodarczym nie zwracała uwagi na takie wskaźniki, a przynajmniej nie traktowano ich z należytą powagą. Dziś, gdy kraje Unii Europejskiej już nie osiągają tak dużych wskaźników wzrostu gospodarczego, problem demograficzny jest coraz bardziej widoczny. Na pierwszy plan wysuwa się problem socjalny, migracji, tożsamości narodowej.
W krajach demokracji zachodniej coraz bardziej widoczny jest proces starzenia się społeczeństwa. Średnia wieku w tych państwach wzrosła w ostatnich latach znacznie.
Na pierwszy plan wysuwa się tu problem socjalny. Jednym z najważniejszych skutków procesu starzenia się społeczeństw jest pogarszająca się sytuacja ekonomiczna działu socjalnego - świadczeń emerytalnych. Jak zauważył francuski demograf prof. Tapinis "nasze systemy opieki społecznej opierają się głównie na mechanizmach transferu między pokoleniami, to jeśli te pokolenia nie są identycznej wielkości - pojawia się między nimi dysproporcja. [....] Emerytury wprowadzone w latach 50-tych odpowiadały ówczesnej większości, nie są już jednak odpowiednie w dzisiejszej rzeczywistości". Stąd też niemal w całej Europie Zachodniej zaczyna się coraz głośniej mówić o reformach emerytalnych. Oczywiście wiąże się to ze znacznym zmniejszeniem dotychczasowych przywilejów i grandów ludności w wieku nieprodukcyjnym. Model państwa socjalnego może doprowadzić do bankructwa nawet najzamożniejsze kraje.
Jednakże ludzie w omawianym wieku stanowią bardzo silne lobby, o czym mogły się przekonać już rządy Niemiec, Francji czy Włoch. Dodatkowo zaczyna pojawiać się problem drugi w tej kwestii, a mianowicie długość życia ludzi na emeryturze. Już dziś większość państw europejskich posiada prawodawstwo, które mówi o możliwości przejścia na emeryturę w wieku 65 lat. Jednak niektóre kraje zaczynają powoli oswajać społeczeństwo o możliwości podniesienia progu emerytalnego do 67 lat tak dla mężczyzn jak i dla kobiet.
Drugim ważkim problemem jest zagadnienie migracji, które coraz silniej wpływa na politykę państw Unii Europejskiej. Wspólnoty Europejskie bardzo silnie były zaangażowane w politykę ograniczania migracji na jej terytorium. Wiązało się z problemami bezrobocia, napływu taniej, niewykwalifikowanej siły roboczej czy napływu elementów szkodliwych społecznie (gangi, handlarze żywym towarem czy terroryści). Już od dawna mówi się, że afrykańskie kraje basenu morza Śródziemnego są rezerwowym rynkiem pracy dla państw europejskich. Podobnie zaczyna być ze wschodem Europy.
